Alanlarında uzman olan deneyimli olan kişilerin ayrıca Bilirkişilik Bölge Kurullarınca uzmanlığı kabul edilen kişiler tarafından 5271 Sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu’nun 67. Maddesi ve 6100 Sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanununa göre soruşturma/kovuşturma ve tarafların beklentilerine cevap verecek ölçüde hazırlanan raporlardır.
Uzman Raporunun Hukuki Boyutu Nedir?
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu 293. Maddesine göre “UZMAN GÖRÜŞÜ” bir delil türüdür. Kanun tanık gibi, keşif gibi, bilirkişi gibi “uzman görüşü” adı altında yeni bir delil türü kabul etmiştir.
Madde hükmüne göre; Uzman görüşü (1) Taraflar, dava konusu olayla ilgili olarak, uzmanından bilimsel
mütalaa alabilirler. Sadece bu nedenle ayrıca süre istenemez. (2) Hâkim, talep üzerine veya resen, kendisinden rapor alınan uzman kişinin davet edilerek dinlenilmesine karar verebilir. Uzman kişinin çağrıldığı duruşmada hâkim ve taraflar gerekli soruları sorabilir. (3) Uzman kişi çağrıldığı duruşmaya geçerli bir özrü olmadan gelmezse, hazırlamış olduğu rapor mahkemece değerlendirmeye tabi tutulmaz.
5271 Sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu’nun 67. Maddesinin (1) İncelemeleri sona erdiğinde bilirkişi yaptığı işlemleri ve vardığı sonuçları açıklayan bir raporu, kendisinden istenen incelemeleri yaptığını ayrıca belirterek, imzalayıp ilgili mercie verir veya gönderir. Mühür altındaki şeyler de ilgili mercie verilir veya gönderilir ve bu husus bir tutanağa bağlanır. (6) Cumhuriyet savcısı, katılan, vekili, şüpheli veya sanık, müdafii veya kanunî temsilci, yargılama konusu olayla ilgili olarak veya bilirkişi raporunun hazırlanmasında değerlendirilmek üzere ya da bilirkişi raporu hakkında, uzmanından bilimsel mütalaa alabilirler. Sadece bu nedenle ayrıca süre istenemez. Maddeleri yer almaktadır. İlgili mevzuatların tam metinlerine uzmanadlibilisim.com adresinden ulaşabilirsiniz.
Uzman Raporuna Neden İhtiyaç Duyarsınız?
Taraflar dava veya uyuşmazlık konuları ile ilgili olarak sürecin daha hızlı ve sağlıklı yürütülebilmesi için tarafların iddia ettikleri ya da savundukları hususu desteklemesi amacıyla uzman görüşüne ihtiyaç duyabilirler.
Uzman görüşü, davalı/davacı tarafın mahkeme önünde veya soruşturma aşamasında bilirkişi dışında uzmanından bilimsel nitelikli görüş alarak ve bu görüşleri teknik bir rapor halinde düzenlettirerek iddia ve savunmalarını güçlendirmeye ve ispata çalıştıkları hukuksal bir belge olarak değerlendirilebilir. Uzman raporu ile uyuşmazlık, soruşturma veya davaya ilişkin çözüm amaçlanır.
Taraflardan birisi görülmekte olan dava veya soruşturmanın daha sağlıklı ve zaman olarak hızlı ilerlemesi amacıyla kendi uzman görüşüne başvurabilir. Kısaca uzman görüşüne özel bilirkişi de denilebilmektedir.
Uzman Raporunun Dayanağı Nedir ?
5271 Sayılı Ceza Muhakemesi Kanununun (CMK) 67. maddesi ve 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanununun (HMK) 293. maddesinde yer alan uzmanından bilimsel mütalaa alınabilmesi olanağıdır.
Uzman Raporu Zaman Kaybı mıdır ?
Uzman mütalaasının hâkim ve/veya cumhuriyet savcısı tarafından incelenmesi zaman kaybı olmayıp bu sayede yargılama / soruşturma konusu olan olay hakkında uzman düzeyinde olmamakla birlikte vicdani kanaat oluşturabilecek ölçüde fikir sahibi olunması sonucunu doğurmaktadır. Uzman raporu zaman kaybının aksine zaman kazandırmaktadır.
